از نظر قرآن هر انسانی دارای فرصت بی مانندی است که از آن به عمر تعبیر می شود. برای هر انسانی همه امکانات و فرصت ها برای بهره گیری از آن ها در مدت عمر کوتاه زندگی در زمین، فراهم شده است؛ اما بسیاری از مردم از این فرصت ها و امکانات به درستی استفاده نمی کنند: از همین روست که در یک اصل کلی می فرماید: وَالْعَصْرِ إِنَّ الْإِنْسَانَ لَفِی خُسْرٍ ؛ سوگند به عصر و واپسین زمان فشرده و کوتاه زندگی در دنیا که واقعا انسان دستخوش زیان و از دست دادن اصل سرمایه است. (عصر، آیات 1 و 2)

بر اساس آیه 3 همین سوره عصر تنها کسانی از زیان و خسران اصل سرمایه های وجودی و امکانات و فرصت ها در امان هستند که چهار عمل اصلی ایمان و عمل صالح و توصیه به حق و صبر را نسبت به خود و دیگران داشته باشند.

از نظر قرآن، کسانی که این گونه عمل نمی کنند، همه سرمایه های پاک و طیب خویش را در زندگی کوتاه دنیا از دست داده و در آخرت، تهی و دست خالی وارد صحنه قیامت می شوند: أَذْهَبْتُمْ طَیِّبَاتِکُمْ فِی حَیَاتِکُمُ الدُّنْیَا؛ طیبات خودتان را در زندگی دنیایتان از دست داده اید.(احقاف، آیه 20) بنابراین، چون تهی شده اند بی وزن هستند و در روی ترازو وزنی ندارند: وَمَنْ خَفَّتْ مَوَازِینُهُ فَأُولَئِکَ الَّذِینَ خَسِرُوا أَنْفُسَهُمْ فِی جَهَنَّمَ خَالِدُونَ؛ و کسانى که کفه میزانشان سبک باشد آنان سرمایه خویشتن را از دست داده و  زیان زده هستند و همیشه در جهنم مى‏ مانند.(مومنون، آیه 103؛ اعراف، آیه 9؛ قارعه، آیه 8) پس اینان دیگر نیازمند به توزین نیستند: أُولَئِکَ الَّذِینَ کَفَرُوا بِآیَاتِ رَبِّهِمْ وَلِقَائِهِ فَحَبِطَتْ أَعْمَالُهُمْ فَلَا نُقِیمُ لَهُمْ یَوْمَ الْقِیَامَةِ وَزْنًا ؛ آرى آنان کسانى‏ اند که کفر ورزیدند و آیات پروردگارشان و لقاى او را انکار کردند؛ در نتیجه اعمالشان تباه گردید و روز قیامت براى آنها وزن اقامه نمی شود و توزین نمی شوند.(کهف، آیه 105)

البته اگر برای آنان وزنی باشد، برای بررسی میزان درکات است تا معلوم شود در کدامین درجه از درجات قرار می گیرند و مستحق سکونت در کدام یک از دوزخ های هفتگانه هستند؛ زیرا خدا برای هر چیزی میزان خاص خودش را دارد؛ از همین روست که در آیات قرآنی از موازین جمع میزان سخن به میان آمده است تا سهم و قسط هر کسی از درجات و درکات به درستی معلوم شود: وَنَضَعُ الْمَوَازِینَ الْقِسْطَ لِیَوْمِ الْقِیَامَةِ فَلَا تُظْلَمُ نَفْسٌ شَیْئًا وَإِنْ کَانَ مِثْقَالَ حَبَّةٍ مِنْ خَرْدَلٍ أَتَیْنَا بِهَا وَکَفَى بِنَا حَاسِبِینَ ؛ و ترازوهاى داد را در روز رستاخیز مى ‏نهیم. پس هیچ کس در چیزى ستم نمى ‏بیند و اگر عمل هموزن دانه خردلى باشد، آن را مى ‏آوریم؛ و کافى است که ما حسابرس باشیم. (انبیاء، آیه 47)

این دقت در بررسی و توزین اعمال برای آن است که در روز قیامت حق با تمامیت خود ظهور می کند و اقتضای حق آن است که چیزی را از درکات و درجات فرونگذارد: وَ الْوَزْنُ یَوْمَئِذٍ الْحَقُّ؛ وزن در آن روز همان حق است.(اعراف، آیه 8)